Ξέρετε να δείχνετε την αγάπη σας;

Το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο είναι να πείτε σε κάποιον «σε αγαπώ». Από τα πιο δύσκολα, όμως, είναι να βρείτε τον τρόπο για να το δείξετε στο άλλο άτομο και να μπορέσει να καταλάβει το βάθος των συναισθημάτων σας.

Τι είναι η αγάπη σε επίπεδο συμπεριφοράς;

Αγάπη είναι:

1. Να δείχνετε υπομονή στον/τη σύντροφό σας, ακόμα και όταν βλέπετε τα ελαττώματά του/της ή δε συμφωνείτε μαζί του.
2. Να είστε ευγενικοί και μεγαλόψυχοι.
3. Να έχετε εμπιστοσύνη, τόσο στον εαυτό σας ότι αξίζετε όσο και στον/τη σύντροφό σας ότι σας το αναγνωρίζει, και να μη ζηλεύετε.
4. Να μην περηφανεύεστε και να προσπαθείτε διαρκώς να εντυπωσιάσετε τον/τη σύντροφό σας.
5. Να μην είστε εγωιστής, να προσπαθείτε να δείτε, να ακούσετε, να καταλάβετε την άποψη του άλλου και να του δώσετε ίση αξία στη σχέση.
6. Να προσέχετε και να φροντίζετε το έτερο ήμισυ σας, να μην το προσβάλλετε, να μην το κριτικάρετε και να μην ‘διαφημίζετε’ τα ελαττώματά του μπροστά σε τρίτους.
7. Να μπορείτε να υπερπηδήσετε μικρότερα ή μεγαλύτερα εμπόδια και να μην το βάλετε κάτω στην πρώτη δυσκολία. 
8. Να μην εκνευρίζεστε με το παραμικρό, να μη θυμώνετε, να μη βρίσκεται ευκαιρία να τσακωθείτε ή να ξεσπάσετε. 
9. Να διατηρείτε ευγένεια, προσήνεια, καλούς τρόπους, τακτ και ευαισθησία. 
10. Να μπορείτε να συγχωρείτε και να συνεχίζετε.

Υπέροχοι, απλοί, μαγευτικοί και ανέξοδοι τρόποι για να δείξετε την αγάπη σας 

1. Κρατηθείτε χέρι-χέρι.
2. Αγκαλιαστείτε.
3. Με κλειστά μάτια χαϊδέψτε το πρόσωπο του/της συντρόφου σας.
4. Απολαύστε μαζί το ηλιοβασίλεμα.
5. Ψιθυρίστε μια γλυκιά κουβέντα.
6. Ετοιμάστε το γεύμα σας παρέα.
7. Κάντε μια βόλτα στη βροχή.
8. Κάντε έναν νυχτερινό περίπατο στην παραλία.
9. Εντοπίστε αστερισμούς στον βραδινό ουρανό.
10. Γράψτε ένα ποίημα ο ένας για τον άλλον.
11. Πέστε το «σ’ αγαπώ» μόνο όταν το εννοείτε, και σιγουρευτείτε ότι ο/η σύντροφός σας καταλαβαίνει ότι το εννοείτε.
12. Κοιταχτείτε στα μάτια.
13. Γράψτε του/της ερωτικά σημειώματα και αφήστε τα σε τσέπες, στο ψυγείο, σε μέρη που θα τα δει.
14. Τραγουδήστε του/της.
15. Χορέψτε αγκαλιασμένοι.
16. Δέστε μια ρομαντική ταινία.
17. Ζητήστε συγγνώμη όταν πρέπει.
18. Περιγράψτε του/της με λόγια τη χαρά που νιώθετε όταν είστε μαζί.
19. Δείξτε με μικρές, καθημερινές, ευχάριστες ή απρόσμενες πράξεις την αγάπη σας.
20. Μη ξεχνάτε να δώσετε ένα φιλί για καληνύχτα και να ευχηθείτε «όνειρα γλυκά».

Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/05/21/%CE%BE%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B5-%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%B3%CE%AC%CF%80%CE%B7-%CF%83%CE%B1%CF%82/

Ο υλισμός βλάπτει σοβαρά τον γάμο!

Χρήμα και έρωτας. Τα δύο μεγάλα πάθη στις ζωές μας είναι στην πραγματικότητα συγκοινωνούντα δοχεία, σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν Αμερικανοί μελετητές που έβαλαν κάτω από το μικροσκόπιο χιλιάδες ζευγάρια, με σκοπό να μελετήσουν τις συνέπειες του υλισμού στις συζυγικές σχέσεις.

Το αποτέλεσμα; Όσοι αυτοχαρακτηρίζονται ως υλιστές –αυτοί δηλαδή που θεωρούν σημαντικό παράγοντα της ευτυχίας τους τα χρήματα και την υλική ιδιοκτησία- οδηγούνται σε λιγότερο ευτυχισμένους γάμους σε σχέση με όσους εντοπίζουν αλλού το νόημα της ζωής. Τα ζευγάρια που δήλωσαν ότι ο πλούτος δεν είναι σημαντικός γι’ αυτούς, πέτυχαν κατά 10-15% καλύτερο «σκορ» στην συζυγική σταθερότητα και σε άλλες παραμέτρους που ορίζουν μια ποιοτική σχέση.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Young του Brigham και του Πανεπιστημίου William Patterson μελέτησαν τις απαντήσεις 1.700 ζευγαριών, τα οποία ερωτήθηκαν μεταξύ άλλων σε τι ποσοστό τους αντιπροσωπεύει η πρόταση «Το χρήμα και τα υλικά αγαθά ποτέ δεν υπήρξαν σημαντικά για μένα». Αφού διαχώρισαν τους συμμετέχοντες σε υλιστές και μη, με βάση τις απαντήσεις τους στο παραπάνω ερώτημα, διαπίστωσαν ότι οι πρώτοι πέτυχαν χαμηλότερο σκορ σε ερωτήσεις που έλεγχαν την συναισθηματική τους ωριμότητα και την ευαισθησία τους απέναντι στους συντρόφους τους.

«Ο υλισμός συνδέθηκε επίσης με λιγότερο αποτελεσματικές ικανότητες επικοινωνίας, περισσότερες αρνητικές «τριβές» και λιγότερη ικανοποίηση και σταθερότητα στις συζυγικές σχέσεις», δήλωσε ο Jason Carroll, επικεφαλής της μελέτης.

Τι σημαίνουν λοιπόν τα παραπάνω συμπεράσματα; Είναι όλοι οι φιλοχρήματοι άνθρωποι κακοί σύντροφοι ή όσοι δεν αντιλαμβάνονται ότι το να παραδέχεσαι την αγάπη σου για την ύλη είναι υπερβολικά ανάρμοστο ώστε να γίνεις καλός σύζυγος; Ο επικεφαλής της έρευνας δεν πιστεύει ότι πρόκειται για λάθος: «Μπορεί η δημόσια παραδοχή της σημασίας των υλικών αγαθών να είναι γενικά κατακριτέα, αλλά η έρευνά μας ήταν ιδιωτική και επομένως δεν εμπνέει πολλούς λόγους για να κρυφτούν τα πραγματικά κίνητρα κάποιου», λέει.

Άλλωστε, όπως επισημαίνει, οι καβγάδες περί χρημάτων είναι μία από τις πιο συχνές αιτίες διαζυγίων. Ωστόσο, δεν φταίνε τα χρήματα από μόνα τους, αλλά η αγάπη των συζύγων για αυτά: «Συμπεραίνουμε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουν τα ζευγάρια που εστιάζουν εξίσου στα χρήματα. Αν ο ένας σύντροφος θεωρεί τα λεφτά λιγότερο σημαντικά από τον άλλο, τότε ο γάμος τείνει να είναι πιο ευτυχισμένος απ’ ό,τι αν και οι δύο σύζυγοι είναι εξίσου υλιστές», υπογραμμίζει.

Πόσοι όμως είναι τελικά οι υλιστές; Η έρευνα υποδεικνύει πως το 20% των γάμων κρύβουν μεγάλα επίπεδα υλισμού και για τους δύο συζύγους, ενώ υπάρχει άλλο ένα 25% γάμων που κρύβει τουλάχιστον έναν υλιστή. Ο Caroll επιχειρεί μία ερμηνεία του μεγάλου αυτού ποσοστού: Η επιθυμία για υλικά αγαθά μπορεί να προκαλέσει υπέρμετρες σπατάλες από μεριάς υλιστών, προκαλώντας έτσι ένταση στον γάμο. Από την άλλη, η συνεχής ενασχόληση με την ύλη κλέβει τόσο χρόνο, προσπάθεια και ενδιαφέρον από μια σχέση, που η τελευταία καταλήγει «φτωχότερη». «Οι υλιστές αναζητούν την ευτυχία στα αγαθά, όχι στους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι παρέχουν λιγότερη ενέργεια για την επιτυχία του γάμου τους», καταλήγει ο ερευνητής.

Πηγή: Time

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/08/17/%CE%BF-%CF%85%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%B2%CE%BB%CE%AC%CF%80%CF%84%CE%B5%CE%B9-%CF%83%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CF%81%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B3%CE%AC%CE%BC%CE%BF/

Πώς οι κακές σκέψεις εμποδίζουν την απόλαυση της ζωής

Συχνά οι άνθρωποι παραπονιούνται για «μπλοκαρίσματα» στη ζωή τους, για κακή διάθεση, για το ότι δε μπορούν να απολαύσουν τη ζωή ενώ δεν υπάρχει κάτι που αντικειμενικά να πηγαίνει στραβά, για το ότι έχουν τύψεις και ενοχές ή για το ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί κανόνες, οι οποίοι δεν τους επιτρέπουν να νιώσουν ελεύθεροι.

Μέσα από την κλινική δουλειά μου, παρατηρώ ότι οι άνθρωποι δημιουργούν κανόνες και κανονισμούς οι οποίοι διέπουν τη σκέψη τους και τη ζωή τους, για το πώς πρέπει να ζουν, να εργάζονται, να ερωτεύονται, να έχουν κοινωνική ζωή.

Όταν κανείς έρθει αντιμέτωπος με αυτές τις αυστηρές και άκαμπτες πεποιθήσεις του μένει έκπληκτος για το πώς του γεννήθηκαν τέτοιες ιδέες και πώς καθορίζουν τη ζωή του.

Γιατί οι πεποιθήσεις έχουν τόση δύναμη:

1. Οι πεποιθήσεις είναι οι σκέψεις και οι υποθέσεις που κάνουμε σχετικά με το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα, πώς πρέπει να φέρονται οι άνθρωποι και πώς λειτουργεί ο κόσμος

2. Συνήθως οι πεποιθήσεις αυτές δεν είναι συνειδητές, δε γνωρίζουμε την ύπαρξή τους ούτε και τη δύναμη που έχουν πάνω μας. Είναι τόσο δυνατές, επειδή δεν είναι ορατές.

3. Νομίζουμε ότι οι πεποιθήσεις μας είναι «η Αλήθεια» -και έτσι γίνονται η Αλήθεια για εμάς.

4. Οι πεποιθήσεις καθοδηγούν και προσδιορίζουν τις αποφάσεις και τη συμπεριφορά μας, κυριολεκτικά ελέγχουν τη ζωή μας.

Γενικές πεποιθήσεις που μπλοκάρουν

• Πρέπει πρώτα να καλύψεις τις ανάγκες των άλλων πριν από τις δικές σου
• Πρέπει πρώτα να ευχαριστήσεις τους άλλους πριν ευχαριστηθείς εσύ
• Για να κάνεις κάτι σωστά, πρέπει να το κάνεις μόνος σου
• Πρέπει κάθε μέρα να τελειώνεις αυτό που άρχισες
• Πρέπει να είσαι διαρκώς απασχολημένος
• Η ξεκούραση είναι πολυτέλεια
• Πρέπει να είσαι τέλειος για όλου
• Όποιος κοιμάται πολύ είναι τεμπέλης
• Τα καθήκοντα μιας γυναίκας δε τελειώνουν ποτέ
• Αν είναι να κάνεις κάτι, πρέπει να γίνει με τον καλύτερο τρόπο

Πεποιθήσεις σχετικά με τη δουλειά που μπλοκάρουν

• Αν δε δουλεύεις σκληρά πολλές ώρες, δε θα πας μπροστά
• Σκληρή δουλειά = λεφτά = επιτυχία
• Όταν σε βλέπουν με τις ώρες στο γραφείο σημαίνει ότι είσαι αφοσιωμένος
• Δε χρειάζομαι διαλείμματα
• Δεν επιτρέπεται να λέμε Όχι
• Tο να ζητήσουμε βοήθεια είναι σημάδι αδυναμίας
• Αν ο προϊστάμενος είναι εκεί, πρέπει και εγώ να είμαι εκεί
• Πρέπει να είμαι διαθέσιμος στη δουλειά 24 ώρες το 24ωρο.
• Το να είσαι «σκλάβος» στη δουλειά είναι παράσημο
• Κάνε οτιδήποτε για να πετύχεις, να πας μπροστά

Όλες οι παραπάνω φράσεις προέρχονται από αληθινούς ανθρώπους. Δεν είναι λοιπόν περίεργο πως όταν οι άνθρωποι σκέφτονται έτσι, δεν έχουν ούτε χρόνο αλλά ούτε και ισορροπία στη ζωή τους.

Οι φράσεις που περιέχουν «πρέπει» είναι συνήθως προσωπικές πεποιθήσεις και όχι η αναντίρρητη πραγματικότητα (π.χ. πρέπει να σιδερώσω όλα τα ρούχα/πρέπει να γράψω την αναφορά της Δευτέρας και να την έχω έτοιμη από Πέμπτη βράδυ για να είμαι σωστή).

Οι γενικεύσεις και οι κρίσεις τύπου «όποιος φεύγει νωρίς από το γραφείο είναι τεμπέλης» είναι επίσης πεποιθήσεις. Το πρόβλημα με αυτές τις «κατασκευασμένες» πεποιθήσεις είναι ότι δε προσφέρουν κάτι καλό.

Για να αποκτήσει κανείς καλύτερο έλεγχο και ισορροπία στη ζωή του, προτείνονται τα εξής:

1. Βρείτε ποιες σκέψεις κάνετε που έρχονται σε αντίθεση με την ισορροπία και την ξεκούραση
2. Βρείτε αντεπιχειρήματα σε αυτές τις πεποιθήσεις. Σταματήστε να τις δέχεστε σαν την μόνη αλήθεια. Δες τε τις με κριτική ματιά. Συνειδητοποιήστε ότι πρόκειται για μια προσωπική εκδοχή του τι είναι καλό και σωστό, αλλά υπάρχουν και άλλες πεποιθήσεις.
3. Επαναπροσδιορίστε τις σκέψεις που σας περιορίζουν και αντικαταστήστε τις με νέες πεποιθήσεις (ή επεκτείνετέ τις ώστε να μην είναι απόλυτες και άκαμπτες).

Παραδείγματα εποικοδομητικών πεποιθήσεων:

• Είναι καλό και θέλω να βρίσκω για τον εαυτό μου ελεύθερο χρόνο καθημερινά
• Η ξεκούραση δεν είναι πολυτέλεια, είναι απαραίτητη για τη ψυχική και σωματική υγεία, για να έχω ενέργεια και να είμαι παραγωγικό άτομο
• Υπάρχουν φορές που καλό είναι να λέει κανείς Όχι
• Tα διαλείμματα βοηθάνε στο να βελτιωθεί η απόδοση στη δουλειά
• Μπορώ να ικανοποιήσω τόσο τις δικές μου όσο και τις ανάγκες των άλλων, μπορώ να τα κάνω και τα δύο
• Δεν είναι ανάγκη να τα φορτώνομαι όλα-και άλλοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν κάποια πράγματα εξίσου καλά με εμένα-οπότε μπορώ να κάνω κατανομής εργασιών

Συνταγή Αλλαγής

• Αυτή την εβδομάδα παρατηρήστε τις προτεραιότητές σας -τη σειρά με την οποία κάνετε πράγματα- και παρατηρήστε πώς το σύστημα των πεποιθήσεων σας επηρεάζει τις καθημερινές σας επιλογές
• Κάντε στον εαυτό σας ερωτήσεις που αποκαλύπτουν τις κρυμμένες σας πεποιθήσεις που σας μπλοκάρουν («γιατί δουλεύω ατελείωτες ώρες;», «γιατί ασχολούμαι με το σπίτι ενώ χρειάζομαι ξεκούραση;»)
• Προσπαθήστε να βρείτε από πού προέρχονται αυτές οι πεποιθήσεις ή ποιος σας τις δίδαξε
• Συζητήστε με ανθρώπους που τους βρίσκετε ισορροπημένους και θαυμάζετε τον τρόπο με τον οποίο έχουν οργανώσει τη ζωή τους. Ρωτήστε τους για τις δικές τους πεποιθήσεις
• Επιλέξτε μια πεποίθηση για να την αλλάξετε ή να την ξαναθέσετε με άλλα λόγια, ώστε να βοηθά στο να βρείτε ισορροπία στη ζωή σας (π.χ., αλλάξτε το «η δουλειά πριν την ευχαρίστηση» σε «δουλειά παράλληλα με την ευχαρίστηση»).

της Λίζας Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/07/23/%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%83%CE%BA%CE%AD%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B5%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%80/

Τι να περιμένω από τον ψυχολόγο;

Θέλω να πάω σε ψυχολόγο γιατί νιώθω την ανάγκη να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου. Πότε προτείνεται η ψυχοθεραπεία ως λύση; Πώς θα επιλέξω το είδος της θεραπείας;

Η ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει τη θεραπεία ψυχικών και διαπροσωπικών προβλημάτων και δυσκολιών μέσω της χρήσης ψυχολογικών μεθόδων.

Οι πιο ευρέως εφαρμοσμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η γνωσιακή – συμπεριφορική, η υποστηρικτική, η ομαδική, η ψυχαναλυτική, η πελατοκεντρική και η συστημική θεραπεία. Το πρώτο βήμα είναι να διαβάσετε για τις διάφορες προσεγγίσεις μέσα από τους ιστοτόπους των επίσημων ψυχοθεραπευτικών εταιρειών στις οποίες υπάγονται και να σκεφθείτε τι σας ταιριάζει.

Είναι σημαντικό επίσης να επισκεφθείτε ψυχολόγο ή ψυχίατρο που ειδικεύεται στο συγκεκριμένο θεραπευτικό μοντέλο και θα είναι πιστοποιημένος θεραπευτής από την ανάλογη ψυχοθεραπευτική εταιρεία.

Η σχέση ανάμεσα σε εσάς και στον θεραπευτή σας είναι σημαντικότερη από τη θεραπευτική προσέγγιση. Η αποδοχή και η εμπιστοσύνη ανάμεσά σας αποτελούν προϋπόθεση για μια επιτυχημένη ψυχοθεραπεία.

Σε γενικές γραμμές, τα άτομα επισκέπτονται ψυχολόγο για να διαχειριστούν καλύτερα την καθημερινότητά τους. Κατάθλιψη, άγχος, άλλες ψυχιατρικές διαταραχές, δυσκολίες στον ύπνο, στη λήψη τροφής, τη σεξουαλική λειτουργία, προβλήματα στην επικοινωνία με τον σύντροφο, διαχείριση πένθους, αναστολές στην εκπλήρωση των προσωπικών επιθυμιών, αίσθημα αδιεξόδου στην καθημερινότητα, υπαρξιακές αναζητήσεις, μοναξιά και ανάγκη για επικοινωνία, είναι οι συνηθέστεροι λόγοι που οδηγούν έναν άνθρωπο στον ψυχολόγο.

Ακόμη και όταν δεν υπάρχει συγκεκριμένο σύμπτωμα, η ανάγκη κατανόησης του εαυτού και η νοηματοδότηση της προσωπικής ιστορίας αποτελούν ισχυρά κίνητρα.

Τι μπορώ να περιμένω από την επίσκεψή μου σε ψυχολόγο; Πόσες φορές θα πάω; Πόσο γρήγορα θα βρω λύση, πώς θα καταλάβω αν βοηθιέμαι;

Οι πρώτες συνεδρίες θα εστιαστούν στη δημιουργία σχέσης με τον ψυχολόγο σας και στον εντοπισμό των βασικών δυσκολιών σας. Σιγά σιγά θα μπείτε στη συλλογιστική ότι μόνη σας θα βρίσκετε λύσεις με την καθοδήγηση του θεραπευτή.

Ο ψυχολόγος δεν είναι μαθηματικός για να σας λύσει το πρόβλημα ούτε παθολόγος για να σας χορηγήσει μια εύπεπτη συνταγή. Είναι ο άνθρωπος-σύμμαχος στην κατανόηση του εαυτού σας και την επίτευξη των υπερβάσεων που επιθυμείτε να κάνετε.

Η υπομονή λοιπόν είναι πανάκεια αλλά και μια σημαντική κατάκτηση συνολικά για τη ζωή σας. Προσφέρετε τον κατάλληλο συμβολικό χώρο αλλά και τον χρόνο στον εαυτό σας και τον θεραπευτή σας για να μπορέσει να σας βοηθήσει.

Έξι μήνες με ένα χρόνο, σε γενικές γραμμές, είναι μια πρώτη περίοδος που προτείνεται χρονικά για μια ψυχοθεραπεία, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από τη χρονιότητα και την έκταση του προβλήματος. Το αν βοηθιέστε ή όχι θα το νιώσετε μέσα σας, ακόμη και αν ορατά οι άλλοι δεν τον βλέπουν στην αρχή.

της Μυρσίνης Κωστοπούλου  ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/07/14/%CF%84%CE%B9-%CE%BD%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF/

Η γενετική βάση της ανθρώπινης συμπεριφοράς

Η έννοια της κληρονομικότητας φαντάζει ιδιαίτερα ελκυστική ειδικά όταν συνδέεται με χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς. Για χρόνια πριν την επανάσταση της Βιολογίας και της Γενετικής οι ψυχολόγοι υποστήριζαν ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά βασίζεται εξ ολοκλήρου στις περιβαλλοντικές επιδράσεις και η συμβολή του γενετικού αποθέματος ενός οργανισμού στον καθορισμό της συμπεριφοράς του κρίνεται αμελητέα.

Ωστόσο, στις μέρες μας πολυάριθμες μελέτες υποδεικνύουν ότι πολλά χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς έχουν γενετική βάση ενώ Ψυχολόγοι, Κοινωνιολόγοι, Βιολόγοι και Νευρολόγοι πλέον συμφωνούν ότι η συμπεριφορά των ατόμων είναι “εν μέρει” γενετικά προκαθορισμένη , με τον προσδιορισμό “εν μέρει” να τονίζει την καθοριστική συμβολή του περιβάλλοντος στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς.

H Βιο-Ψυχολογία (Βio-psychology) όπως ονομάζεται ο νέος επιστημονικός κλάδος -αποτέλεσμα συμβολής Γενετικής και Ψυχολογίας- εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και έχει ήδη προκαλέσει πολυάριθμες συζητήσεις. Από τα πιο ενδιαφέροντα πεδία έρευνας της Βιο-Ψυχολογίας είναι τα ακόλουθα:

1. Ευφυΐα:
Τι είναι αυτό που καθορίζει την ευφυΐα ενός ατόμου; Τα γονίδιά του, η ανατροφή, η μόρφωση, το ευρύτερο κοινωνικό πεδίο; “Πολύτιμα εργαλεία” για τη διερεύνηση αυτών των ερωτημάτων αποτελούν οι περιπτώσεις διδύμων που μεγαλώνουν σε διαφορετικό περιβάλλον καθώς επίσης και οι συγκρίσεις θετών παιδιών και συγγενών σε συνάρτηση με κοινούς και μη κοινούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι η ευφυΐα έχει γενετική βάση. Πράγματι φαίνεται ότι υπάρχει συσχέτιση του δείκτη ευφυΐας του βιολογικού γονιού και του παιδιού και όχι του θετού γονιού και του παιδιού, ενώ η απόκλιση διδύμων που μεγαλώνουν σε ευνοϊκό και μη ευνοϊκό περιβάλλον είναι μικρότερη από αυτή δύο τυχαίων ατόμων στα αντίστοιχα διακριτά περιβάλλοντα. Το 1998 ο Robert Plomin ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε γονίδιο που σχετίζετε με την ευφυΐα. Ωστόσο, πρέπει να καταστεί σαφές ότι η ευφυΐα είναι μία δύσκολη έννοια στον ορισμό και τον χειρισμό δεδομένου ότι περικλείει πλήθος ιδιοτήτων και ικανοτήτων . Έτσι, οποιαδήποτε υπεραπλούστευση κρίνεται ιδιαίτερα επικίνδυνη και είναι εύλογο ένα μοναδικό γονίδιο να φαντάζει “σταγόνα στον ωκεανό”. Επιπλέον ο ρόλος των περιβαλλοντικών επιδράσεων στην περίπτωση της ευφυΐας είναι καταλυτικός. Με άλλα λόγια ακόμα και ο πλέον “έξυπνος” από γονιδιακής απόψεως σε μη ευνοϊκό περιβάλλον δε θα αναπτύξει σε υψηλό βαθμό τις διάφορες ικανότητες και αντιστρόφως.
2. Κάπνισμα:
Το κάπνισμα αποτελεί συμπεριφορά που ως τώρα είχε συνδεθεί μόνο με περιβαλλοντικές επιδράσεις. Ωστόσο μελέτες από την ομάδα του Marcus Munafo στο Βρετανικό Οργανισμό κατά του καρκίνου (Cancer Research-UK) σε 20.000 άτομα υποστηρίζουν ότι κάποια άτομα είναι επιρρεπή σε καταχρήσεις και ειδικά στο να γίνουν καπνιστές λόγω της γενετικής τους σύστασης. Στα “ένοχα γονίδια” συγκαταλέγονται ένα αλληλόμορφο του γονιδίου για τη μεταφορά του νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη (γονίδιο 5HTT-LPR) το οποίο δημιουργεί τάση για άγχος και νευρωτισμό καθώς και ένα συγκεκριμένο αλληλόμορφο του γονιδίου για τον υποδοχέα D4 της ντοπαμίνης που συνδέεται με εξωστρεφείς προσωπικότητες που έχουν τάσεις για νεωτερισμούς και απολαύσεις.
3. Δυσλεξία:
Η δυσλεξία εμφανίζεται στο 5% περίπου του συνολικού πληθυσμού. Η εμφάνισή της σε πολλές περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα νευρολογικών ή αισθητικών διαταραχών, ακατάλληλου σχολικού περιβάλλοντος και συγκινησιακής ταραχής. Με άλλα λόγια πρόκειται για “Δυσλεξία περιβαλλοντικής αιτιογένεσης”. Υπάρχουν όμως και άτομα που εμφανίζουν “Δυσλεξία γενετικής αιτιογένεσης”. Τα άτομα αυτά φέρουν ένα γονίδιο το οποίο συμπεριφέρεται ως υπερέχον στους άντρες και υποτελές στις γυναίκες. Έτσι εξηγείται γιατί η δυσλεξία εμφανίζει μεγαλύτερα ποσοστά μεταξύ των αντρών.
4. Σχιζοφρένεια & Μανιοκατάθλιψη:
Από τις πιο σοβαρές ψυχικές ασθένειες, η μανιοκατάθλιψη και η σχιζοφρένεια μελετήθηκαν εκτεταμένα και αποτέλεσαν αφορμή για τους πρώτους συσχετισμούς προβλημάτων συμπεριφοράς και γονιδίων. Μελέτες διδύμων και γενεαλογικών δέντρων στο Ισραήλ, την Ισλανδία και τις ΗΠΑ αποκάλυψαν την ύπαρξη τριών γονιδίων που σχετίζονται με την μανιοκατάθλιψη. Από τα γονίδια αυτά, το ένα βρίσκεται στο 11ο χρωμόσωμα, στενά συνδεδεμένο με το γονίδιο του ένζυμου Υδροξυλάση της Τυροσίνης, το οποίο ρυθμίζει τη σύνθεση σημαντικών νευροδιαβιβαστών. Έτσι εξηγούνται τα σοβαρά συμπτώματα της νόσου καθώς διαταράσσονται βασικές οδοί του νευρικού συστήματος. Όσον αφορά στη σχιζοφρένεια, υπάρχουν τουλάχιστον δύο γονίδια που σχετίζονται με την εμφάνισή της και αφορούν ανώμαλο μεταβολισμό της ντοπαμίνης. Η πιθανότητα γέννησης παιδιού με σχιζοφρένεια όταν και οι δύο γονείς είναι σχιζοφρενικοί είναι 68% ενώ όταν πάσχει μόνο ο ένας γονέας 21%. Πέρα από τη γενετική σύσταση, σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της νόσου διαδραματίζει και το περιβάλλον, καθορίζοντας τον βαθμό εκδήλωσης των συμπτωμάτων.
5. Πνευματική καθυστέρηση:
Πολλές περιπτώσεις πνευματικής καθυστέρησης είναι απόρροια χρωμοσωματικών ανωμαλιών όπως η τρισωμία 21 (Σύνδρομο Down, ένα επιπλέον 21ο χρωμόσωμα) ή η τρισωμία 13. Ακόμη η πνευματική καθυστέρηση μπορεί να οφείλεται και σε μεταλλαγμένα γονίδια. Έχουν βρεθεί πάνω από 100 τέτοια γονίδια. Πνευματική καθυστέρηση μπορεί να προκληθεί και λόγω έκθεσης σε δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες. Τέτοιες είναι : έκθεση σε ακτίνες Χ ή μολύνσεις κατά την εμβρυακή ζωή, κακή θρέψη της μητέρας ή του βρέφους ,απουσία οξυγόνου ,τραυματισμός του εγκεφάλου.

Όλα τα παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν άλλοθι για προβλήματα συμπεριφοράς ή για την μειωμένη επίδοσή μας σε κάτι . Απόψεις του τύπου “είναι στα γονίδιά μου, τι να κάνω;” ή ” Έτσι γεννήθηκα, τίποτα δεν αλλάζει” είναι αναχρονιστικές. Οι νέες έρευνες δεν σκοπεύουν να ακυρώσουν τη δύναμη της ατομικής προσπάθειας και θέλησης, ούτε να υποβιβάσουν το ρόλο των περιβαλλοντικών επιδράσεων. και καθιστούν σαφές ότι τα γονίδια προσδιορίζουν σε κάποιο βαθμό τα διάφορα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ορίζοντας το εύρος των πιθανών φαινoτύπων που θα μπορεί να εκδηλώσει ένα άτομο.

Η γνώση που μας παρέχει η εξέλιξη της Γενετικής μπορεί να αξιοποιηθεί για την αντιμετώπιση προβλημάτων και δίνει νέες προοπτικές στην έρευνα στους τομείς της Ψυχολογίας, της Ψυχιατρικής και της Νευροβιολογίας.

Ευτέρπη Κωσταρέλη

Βιβλιογραφία:

· ” Γενετική ανθρώπου” A. Κουβάτση- Κ. Τριανταφυλλίδης (2003)
· University of Plymouth- Department of Psycology-On line Database / Bio-psycologyhttp://salmon.psy.plym.ac.uk/year1/bbb.htm
· The International Behavioural and Neural Genetics Society http://www.ibngs.org/
· New Scientist http://www.newscientist.com
· Cancer Research UK http://www.cancerresearchuk.org/
· BBC Homepage – Science & Nature- Intelligence http://www.bbc.co.uk/sn/

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/07/12/%CE%B7-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CE%AC%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81/

Με την αυτογνωσία ανακαλύπτουμε τις πτυχές του εαυτού μας

Συχνά οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δε γνωρίζουν καλά τον εαυτό τους, τα δυνατά και τ’ αδύνατα σημεία τους και νιώθουν ότι τους συμβαίνουν άσχημα πράγματα τα οποία δεν μπορούν να τα ελέγξουν. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που συμβαίνει σε αυτά τα άτομα είναι ότι τελικά δε γνωρίζουν τον ίδιο τους τον εαυτό.

Τι είναι η αυτογνωσία;

Είναι η ικανότητα του ατόμου να γνωρίζει καλά όλες τις πτυχές του εαυτού του. Όταν έχουμε μια άσχημη αντίδραση και λέμε «αυτός δεν ήταν ο εαυτός μου» ή, αντίθετα, όταν κάνουμε κάτι καλό και μας φαίνεται τόσο παράξενο που το σχολιάζουμε μέσα μας «μπα! Αυτό δεν μπορεί να το έκανα εγώ» είναι δύο από τις κλασικές περιπτώσεις που δείχνουν ότι δεν έχουμε αυτογνωσία.

Συχνά οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δε γνωρίζουν καλά τον εαυτό τους, τα δυνατά και τ’ αδύνατα σημεία τους και νιώθουν ότι τους συμβαίνουν άσχημα πράγματα τα οποία δεν μπορούν να τα ελέγξουν, όπως το να πέφτουν διαρκώς στο λάθος άτομο σε μια σχέση, να ξεκινούν φιλίες και να τις διαλύουν μετά από καβγά ή να μη μπορούν να βρουν το κατάλληλο επάγγελμα.

Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που συμβαίνει σε αυτά τα άτομα είναι ότι τελικά δε γνωρίζουν τον ίδιο τους τον εαυτό. Ο εαυτός δεν είναι κάτι συμπαγές και μονοκόματο, αλλά αποτελείται από διαφορετικές πτυχές.

Για να μπορεί το άτομο να είναι πετυχημένο στη ζωή του, να παίρνει σωστές συναισθηματικές, επαγγελματικές, προσωπικές και κοινωνικές αποφάσεις θα πρέπει να γνωρίζει καλά τον εαυτό του.

Οι πέντε σημαντικές διαστάσεις του εαυτού

Πνευματική διάσταση: σχετίζεται με τη γνώση, τη μνήμη, τη μάθηση, το πώς λύνουμε διάφορα προβλήματα και πώς χρησιμοποιούμε τις γνώσεις μας για την αυτοβελτίωσή μας

Κοινωνική διάσταση: σχετίζεται με τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και τον τρόπο που φερόμαστε στους άλλους αλλά και με το πώς στεκόμαστε στον επαγγελματικό τομέα

Συναισθηματική διάσταση: σχετίζεται με τον τρόπο που χειριζόμαστε τα συναισθήματά μας, θετικά κι αρνητικά και πώς αυτό επηρεάζει εμάς τους ίδιους και τους γύρω μας

Σωματική διάσταση: σχετίζεται με την ευεξία, την άσκηση και τη φροντίδα του σώματος

Θρησκευτική/ηθική διάσταση: σχετίζεται με τη θρησκευτική πίστη αλλά και με τις γενικότερες αξίες που διέπουν τη ζωή μας

Αυτή η λίστα δεν είναι παρά μόνο μια υπενθύμιση ότι ο «εαυτός» είναι μια σύνθετη έννοια και ότι χρειάζεται πολύ ψάξιμο και σε διαφορετικές διαστάσεις για ν’ αποκτήσει κανείς αυτογνωσία.

Ο καλός, ο κακός και ο μη-εαυτός συνυπάρχουν

Μια διάκριση που γίνεται συχνά είναι σε τρεις πτυχές του εαυτού μας: «ο καλός εαυτός», «ο κακός εαυτός», και ο «δεν-είναι-ο-εαυτός-μου».

Ο «ο καλός εαυτός» μας βοηθάει να αισθανόμαστε καλύτερα όταν μας κριτικάρουν ιδιαίτερα σκληρά, και συγκεκριμένα όταν μας επικρίνει ο «ο κακός εαυτός». Ο καλός εαυτός σχετίζεται με το πώς αισθανόμαστε και σκεφτόμαστε γενικά για τον εαυτό μας. Η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας είναι το θεμέλιο της προσωπικότητάς μας κι επηρεάζει σχεδόν το κάθε τι που κάνουμε.

Όλοι έχουμε μέσα μας ένα κομμάτι του εαυτού μας που θέλει να περνάμε καλά και οι άλλοι να εγκρίνουν και να επιβεβαιώνουν αυτά που κάνουμε («ο καλός εαυτός»). Όμως, οι πράξεις μας μπορεί να κριθούν και διαφορετικά απ’ ότι θα επιθυμούσαμε (πχ το ατομικό «περνάω καλά» οι άλλοι μπορεί να το ερμηνεύσουν ως «είσαι τεμπέλης»).

Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν δεν είναι στεναχωρημένοι βλέπουν τον εαυτό τους θετικά, παρά την αυτοκριτική ή κάποια αισθήματα κατωτερότητας που μπορεί να έχουν. Αυτή η υπερβολή στο πόσο «καλός» είναι κανείς, την οποία προκαλεί ο «ο καλός εαυτός», μπορεί να οδηγήσει σε διαστρέβλωση της πραγματικότητας και σε μείωση της αυτογνωσίας.

Η πτυχή του εαυτού που ονομάζεται «δεν-είναι-ο-εαυτός-μου» είναι αυτή που κάνει τον άνθρωπο να μη βλέπει στον εαυτό του στοιχεία που ο ίδιος δε θέλει να δει, ενώ πιθανότατα οι γύρω του τα προσέχουν και του τα επισημαίνουν.

Πώς βλέπει κανείς τον εαυτό του και πώς τον βλέπουν οι άλλοι

Η εικόνα που έχει κάποιος για τον εαυτό του δεν είναι απαραίτητα ίδια με αυτή που έχουν οι γύρω του για το άτομό του. Υπάρχει:

• (1) ο υποκειμενικός εαυτός, δηλαδή το πώς βλέπει κι αντιλαμβάνεται κανείς τον εαυτό του,
• (2) ο πραγματικός εαυτός, το πώς κανείς είναι στην πραγματικότητα, και, τέλος,
• (3) ο ιδανικός εαυτός, το πώς θα ήθελε να είναι κανείς.

Οι έρευνες δείχνουν ότι στο ίδιο άτομο υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο πώς βλέπει κανείς τον εαυτό του και το πώς τον βλέπουν οι άλλοι, ή πώς θεωρεί τον εαυτό του και πώς θα ήθελε να είναι ιδανικά.

Ίσως το πιο χτυπητό παράδειγμα των διαφορών εαυτών είναι όταν κάποιος κάνει μια πράξη έχοντας συγκεκριμένα εσωτερικά κίνητρα, τα οποία δεν τα βλέπουν οι άλλοι και κρίνουν την πράξη και τον άνθρωπο αποκλειστικά βάση της συμπεριφοράς του. Το άτομο αισθάνεται άσχημα και πιστεύει ότι οι άλλοι δεν το καταλαβαίνουν και το αδικούν.

Σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται κανείς ν’ αναπτύξει αυτογνωσία, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη συνέχεια και συνέπεια στο πώς βλέπει ο ίδιος τον εαυτό του και πώς τον βλέπουν οι άλλοι, για να έχει μια καλή σχέση με τον εαυτό του και το περιβάλλον του.

Ψυχοθεραπεία και αυτογνωσία

Ο καλύτερος δρόμος για την αυτογνωσία είναι μέσα από την ψυχοθεραπεία, που εγγυάται καλά αποτελέσματα και λύσεις στα ψυχολογικά προβλήματα που ταλαιπωρούν καθημερινά το άτομο. Η ψυχοθεραπεία αποτελεί το καλύτερο δώρο στον εαυτό, γιατί μέσα από αυτή καταλαβαίνουμε πώς είμαστε στ’ αλήθεια και πώς θέλουμε να γίνουμε.

Πρακτικές συμβουλές για την αυτογνωσία:

Για να γνωρίσει κανείς καλύτερα τις βαθύτερες, συχνά κρυμμένες πλευρές του εαυτού του που όμως έχουν τεράστια επιρροή στις επιλογές και τις πράξεις του ατόμου, μπορεί να δοκιμάσει τα παρακάτω:

1. Δώστε προσοχή στις σκέψεις σας. Όταν κοιτάζετε τον εαυτό σας στον καθρέφτη τι σκέψεις κάνετε; Τι λέτε στον εαυτό σας όταν κάνετε εσωτερικό μονόλογο; Θετικά ή αρνητικά σχόλια; Κριτικάρετε ή ενθαρρύνετε τον εαυτό σας; Πώς φέρεστε στον εαυτό σας;
2. Σημειώστε τα όνειρά σας και τα αισθήματα που σας προκαλούν. Όχι τόσο για να τα αναλύσετε, όσο για να έχετε μια αίσθηση για τις βαθύτερες επιθυμίες ή τις συγκρούσεις σας που έρχονται στην επιφάνεια μέσα από τα όνειρα.
3. Αφιερώστε χρόνο για διαλογισμό. Μείνετε μόνοι σας σε ένα ήσυχο μέρος και με κλειστά μάτια ηρεμήστε και χαλαρώστε, διώχνοντας κάθε σκέψη από το μυαλό σας.
4. Κρατήστε ημερολόγιο με τις πιο κρυφές σας σκέψεις και συναισθήματα.
5. Ξεκινήστε ψυχοθεραπεία για να γνωρίσετε καλύτερα τον εαυτό σας και να δώσετε λύση στα προβλήματα που σας βασανίζουν.

Λίζα Βάρβογλη

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/06/20/%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%80%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%80/

Θετική Ψυχολογία: Η επιστήμη της ευτυχίας

Ο Martin Seligman πιστεύει ότι υπάρχουν τρία βασικά στοιχεία της θεωρίας της θετικής ψυχολογίας, καθώς και πέντε πρακτικές προτάσεις για να περάσει κανείς από τη θεωρία στην πράξη.

Τα βασικά στοιχεία της Θετικής Ψυχολογίας

Θεωρία: Ευχάριστη ζωή, συμπεριλαμβανομένης της θετικής διάθεσης και προσωπικής ευεξίας.

Πράξη: Σχεδιάστε την ‘τέλεια’ ημέρα, ζήστε την και αποθηκεύστε την εμπειρία στη μνήμη σας!

Θεωρία: Καλή ζωή, που περιλαμβάνει την εύρεση και τη βελτίωση των μοναδικών ικανοτήτων και δυνατών σημείων που έχει το κάθε άτομο. Ο στόχος είναι να βρει κανείς μια σταθερή ‘ροή’ στη δουλειά, την αγάπη και το παιχνίδι.

Πράξη: Να βρει κανείς μια δραστηριότητα που δεν του αρέσει ιδιαίτερα και να προσπαθήσει να την αναζωογονήσει μέσω μιας προσωπικής του άλλης ικανότητας.

Θεωρία: Ζωή με νόημα, που περιλαμβάνει την δραστηριοποίηση σε τομείς έξω από το στενό ατομικό πεδίο, για το καλό της κοινωνίας.

Πράξη: Εθελοντική εργασία, μια έκπληξη για ένα απόγευμα με καφέ και κουβέντα σε ένα ηλικιωμένο άτομο που επιθυμεί συντροφιά.

Σκοπός του ανθρώπου θα πρέπει να είναι να συνδυάσει τα τρία αυτά είδη ζωής, ώστε να έχει αυτό που ονομάζουμε ‘πληρότητα’. Για να μπορέσει όμως κανείς να ζήσει τα τρία αυτά είδη ζωής, θα πρέπει να έχει καλλιεργήσει κάποιες ικανότητες, οι οποίες κατά βάση είναι ψυχολογικές. Κατά κάποιον τρόπο ενυπάρχουν στον άνθρωπο και αναφέρονται στους θετικούς τρόπους με τους οποίους κανείς σκέφτεται, αισθάνεται και πράττει.

Απαραίτητες ατομικές ικανότητες 
Νοητικές ικανότητες: αρετές και προσόντα που είναι εφικτά τόσο με τη γνώση που βασίζεται σε πληροφορίες, όσο και με τη γνώση που βασίζεται στο πώς γίνεται κάτι.

• περιέργεια/ενδιαφέρον
• αγάπη για τη μάθηση και τη γνώση
• ορθολογισμός και σωστή κρίση
• αυθεντικότητα και πρωτοτυπία
• προσωπική, συναισθηματική και κοινωνική νοημοσύνη
• νοημοσύνη

Συναισθηματικές ικανότητες: αρετές και προσόντα σχετικά με θετικά συναισθήματα και στάση ζωής, που φαίνονται σε διάφορες προσωπικές και κοινωνικές καταστάσεις.

• εκτίμηση της ομορφιάς και της υπεροχής
• ελπίδα, αισιοδοξία, θετική ενατένιση του μέλλοντος
• προγραμματισμός και οργάνωση
• αγάπη για τη ζωή
• κέφι κι ενθουσιασμός

Ικανότητες βούλησης: αρετές και προσόντα που σχετίζονται με τη χαλιναγώγηση των παρορμήσεων και οι οποίες επιτρέπουν τη συνεχιζόμενη θετική δραστηριοποίηση του ατόμου, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν άμεσες απολαβές ή οφέλη, ή ακόμα και όταν υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες.

• κουράγιο
• ακεραιότητα
• ευστάθεια
• εργατικότητα
• επιμονή

Διαπροσωπικές και ευρύτερα κοινωνικές ικανότητες: είναι αυτές που φαίνονται στις κοινωνικές επαφές, είτε με συγκεκριμένα πρόσωπα, όπως οι συγγενείς, οι φίλοι, οι γνωστοί και οι άγνωστοι (διαπροσωπικές σχέσεις) ή με γενικούς κι αόριστους άλλους, όπως ομάδες, ομοσπονδίες, φυλές, έθνη (ευρύτερη κοινωνία).

• γενναιοδωρία, καλοσύνη, να νοιάζεσαι
• υπευθυνότητα, δικαιοσύνη, ανοχή
• χιούμορ, παιχνιδιάρικη διάθεση
• ικανότητα ν’ αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι
• αίσθηση ότι είσαι πολίτης που ανήκει σε μια ευρύτερη ομάδα
• υπευθυνότητα, αφοσίωση, συνεργατικότητα
• ανθρωπιστική ηγεσία

Ικανότητες συνοχής και συνέπειας: σχετίζονται με την ικανότητα του ατόμου να αισθάνεται ότι οι αρετές, τα προσόντα και οι ικανότητές του πηγάζουν από μέσα του και βιώνει τον εαυτό του ως μοναδική και ενιαία ενότητα. Πρόκειται για πολύ σημαντικές ικανότητες, που επίσης ονομάζονται και ικανότητες ενσωμάτωσης και ολοποίησης.

• τιμιότητα/αυθεντικότητα
• ενοποίηση/αρμονία/αυτοσυγκράτηση/μετριοπάθεια
• αυτοέλεγχος/αυτορρύθμιση
• σοφία/σύνεση
• πνευματικότητα/αίσθηση σκοπού στη ζωή
• πίστη και θρησκευτικότητα

Μπορεί ο καθένας να ακολουθήσει έμπρακτα τη θεωρία της θετικής ψυχολογίας;

Πρόκειται για μια εκπληκτική ικανότητα την οποία έχει κάθε άνθρωπος κάτι σαν ‘να ανοίγει το παράθυρο της ψυχής‘. Είναι η ικανότητα εκείνη που επιτρέπει στον άνθρωπο να ‘δει’ μέσα στην ψυχή του, να αντικρίσει όχι μόνο τα μειονεκτήματά του, αλλά, κυρίως, να εκτιμήσει τις δυνατότητες και τα προσόντα του, να τα καλλιεργήσει ώστε να ‘χτίσει’ πάνω σε αυτά μια ζωή πλήρη, με νόημα και ευτυχία.

Ψυχοθεραπεία και Θετική Ψυχολογία

Ο στόχος της ψυχοθεραπείας με βάση τα διδάγματα της θετικής ψυχολογίας είναι να δώσει στον άνθρωπο την ευκαιρία να ‘ανοίξει το παράθυρο της ψυχής’, να αναγνωρίσει τις ψυχικές του ικανότητες, να τις καλλιεργήσει και να τις μεγιστοποιήσει, έτσι ώστε ν’ αποτελούν μια ψυχολογική ασπίδα προστασίας ενάντια στις προσωπικές αδυναμίες και τις αντιξοότητες της ζωής.

Μέχρι πολύ πρόσφατα, κύριο μέλημα της ψυχολογίας ήταν να διορθώσει το ‘κακό’, να ανακουφίσει τις ψυχικές ασθένειες, να συνδράμει στις ψυχολογικές διαταραχές.

Τα τελευταία χρόνια η έρευνα επικεντρώνεται στις ιδιότητες εκείνες που θωρακίζουν τον άνθρωπο από τη δυστυχία αλλά και από ψυχικές ασθένειες: το κουράγιο, η ενατένιση του μέλλοντος, η αισιοδοξία, οι διαπροσωπικές δεξιότητες, η πίστη, η ακεραιότητα στην εργασία, η ελπίδα, η ειλικρίνεια, η επιμονή, η ικανότητα για επίγνωση και ομαλή ζωή, είναι μερικές από τις ιδιότητες αυτές.

Λίζα Βάρβογλη, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/05/21/%CE%B8%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B7-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%85%CF%84%CF%85%CF%87/

To πρόβλημα του άγχους

Το είδος του άγχους που νιώθουν οι περισσότεροι άνθρωποι  (αγχώνονται όταν πρόκειται να σχεδιάσουν ένα πρότζεκτ ή να δώσουν εξετάσεις ή στην δουλειά τους) είναι σύνηθες.  Ακόμη και εκείνοι οι οποίοι νομίζουν ότι δεν είναι αγχώδεις, ενδεχομένως κάποια στιγμή στη ζωή τους (θυμάστε την εφηβεία σας;) να ένιωσαν λίγο περισσότερο ανήσυχοι.

Το άγχος δεν είναι αστεία υπόθεση και μπορεί να εμποδίσει τις προσπάθειες μας να επιτύχουμε έναν στόχο. Επηρεάζει τη συμπεριφορά μας καθώς δυσκολεύει την αυτοσυγκέντρωση μας και την ικανότητα μας να φέρουμε σε πέρας τα καθήκοντα μας, όποια κι αν είναι αυτά. To άγχος μπορεί να μας κάνει να ξεχάσουμε αυτά που μάθαμε, να χάσουμε το νόημα μιας συζήτησης ή να παραβλέψουμε τα σημεία-κλειδιά μιας πληροφορίας που μας χρειάζεται οπωσδήποτε για να κατανοήσουμε μια κατάσταση.

Όπως και ο φόβος, έτσι και το άγχος παρουσιάζει σωματικά συμπτώματα (ταχυπαλμία, πίεση, εφίδρωση και τρέμουλο) που είναι εμφανή στους άλλους και αντιληπτά σ’ εμάς. Το χρόνιο άγχος για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, άρα να βλάψει την υγεία μας και να συρρικνώσει τη δυνατότητα μας για μια φυσιολογική ζωή.

H φοβία είναι μια ακραία μορφή άγχους, που μας οδηγεί στην αποφυγή των καταστάσεων που την προκαλούν. Οι κρίσεις πανικού, υπό τη μορφή μεγάλου άγχους, κάνει τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν αυτό που κάνουν άσχετα με το κόστος.

Για παράδειγμα, οι κλειστοφοβικοί άνθρωποι, που τρέμουν τους μικρούς κλειστούς χώρους, μπορεί ακόμη και να αυτοτραυματιστούν στην προσπάθεια τους να βγουν το γρηγορότερο δυνατόν από έναν τέτοιο χώρο. Από την άλλη, οι αγοραφοβικοί, που φοβούνται στους μεγάλους ανοιχτούς χώρους, μπορεί να παραμείνουν «φυλακισμένοι» στα σπίτια τους, αδυνατώντας να δρασκελίσουν το κατώφλι τους για να πάνε μέχρι το περίπτερο.

Και όμως, το άγχος, όπως και άλλα αρνητικά αισθήματα, εξυπηρετεί έναν σκοπό. H αυξημένη ψυχολογική διέγερση που προκαλείται από το άγχος και τον φόβο μπορεί να διευκολύνει μια «τολμηρή» απάντηση σε μια επικίνδυνη κατάσταση. H διέγερση εντείνει την προσοχή μας σε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και στο περιβάλλον μας, με αποτέλεσμα να βελτιώνει τις επιδόσεις μας. Ωστόσο, προσοχή στις υπερβολές: ελάχιστη διέγερση ή μηδαμινή οδηγεί σε… υπνηλία, ενώ η υπερβολική διέγερση προκαλεί μικρές καταστροφές.

O βαθμός της διέγερσης διαφέρει από άτομο σε άτομο και από δραστηριότητα σε δραστηριότητα. Υποκειμενικά, ο καθένας μας μπορεί να κρίνει πότε νιώθει υπερβολική διέγερση, καθώς εμφανίζονται τότε συμπτώματα ταυτόσημα με το άγχος. Τις παραμονές των διακοπών μας ή ενός ωραίου ταξιδιού είμαστε ενθουσιασμένοι, όχι ανήσυχοι, σε αντίθεση με τον γείτονα μας που αναγκάζεται να πάρει ηρεμιστικά προτού αναχωρήσει για ένα σοβαρό επαγγελματικό ταξίδι. Συνήθως δεν θέλουμε να είμαστε σε υπερένταση – αυτό βέβαια δεν συμβαίνει πάντα, ίσως αυτό να μας αρέσει όταν ερωτευόμαστε!

Αν τελικώς δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτά τα αισθήματα, θα πρέπει τουλάχιστον να βρούμε έναν τρόπο να εμποδίσουμε το άγχος να επηρεάζει αρνητικά τη συμπεριφορά μας.

Πώς μας επηρεάζει το άγχος;

Πώς επηρεάζεται η συμπεριφορά μας από το άγχος; Για παράδειγμα, μπορεί να μας τρέψει σε φυγή από την πηγή που το προκαλεί, πράγμα που δεν είναι και τόσο κακό. Το να αποφύγουμε έναν μαινόμενο συνάδελφο, που αδυνατεί να φερθεί ψύχραιμα και λογικά, ή να μην μπούμε στο υπερφορτωμένο ασανσέρ, είναι προφανώς η ενδεδειγμένη συμπεριφορά. Άλλες φορές, βέβαια, η φυγή δεν είναι η καλύτερη λύση. H ευθεία αντιμετώπιση ενός προβλήματος, παρά το άγχος μας, είναι μια πρόκληση: πρέπει να είμαστε ικανοί να ανεχθούμε το άγχος που εκδηλώνεται μέσα μας- κι αυτό δεν είναι πάντα εύκολο.

Δεν αντιμετωπίζουμε όλοι τόσο δύσκολες καταστάσεις κάθε μέρα. Ωστόσο, ακόμη και στην περίπτωση που το πρόβλημα είναι ο μαινόμενος συνάδελφος, ενδεχομένως να μην είναι εύκολο να ελέγξουμε το άγχος μας και να το αντιμετωπίσουμε ευθέως. Έτσι λοιπόν, το πρώτο πρόβλημα που πρέπει να λύσουμε είναι να παραμείνουμε στο παιχνίδι. Πρέπει να μπορέσουμε να ανεχθούμε και να υπομείνουμε την ένταση που γεννιέται και να μην εγκαταλείψουμε τον «αγώνα». O Γούντι Άλεν το συνειδητοποίησε απόλυτα, όταν είπε ότι: «Το 80% της επιτυχίας στη ζωή είναι απλώς να εμφανίζεσαι!»

Ακόμη κι αν τα καταφέρουμε να μην το βάλουμε στα πόδια, τι κάνουμε μετά, με το άγχος που μένει και μας κατακλύζει; Τα σαρδάμ και τα κομπιάσματα ενοχλούν το κοινό και καταστρέφουν τη δημόσια εικόνα του ομιλητή. Οι καλεσμένοι που χύνουν το κρασί και χασκογελάνε στο τραπέζι λόγω κοινωνικής αδεξιότητας χαλάνε την ατμόσφαιρα σε ένα επίσημο δείπνο. Για να μην αναφέρουμε, φυσικά, τους χειρουργούς ή τους οδοντίατρους που τρέμει το χέρι τους…

To άγχος προκαλεί κάτι παραπάνω από τα εμφανή σωματικά συμπτώματα. Προκαλεί διανοητική σύγχυση καθώς επηρεάζει την ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης του ατόμου. Οι μαθητές που δίνουν εξετάσεις δεν αποτυγχάνουν επειδή τρέμουν τα χέρια τους, αλλά επειδή ξεχνούν την ύλη από τον φόβο τους, όπως και οι ηθοποιοί ξεχνούν τα λόγια του ρόλου τους από το τρακ. Άρα, ακόμη κι αν δεν το βάλουμε στα πόδια, θα πρέπει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να ελέγξουμε το άγχος μας και να συγκεντρωθούμε σε αυτό που πρέπει να κάνουμε.

Από την άλλη, δεν θα πρέπει να υπερβάλλουμε όταν επικεντρωνόμαστε σε ένα θέμα, χάνοντας έτσι τη συνολική του έποψη και όλες τις εναλλακτικές λύσεις.

Για παράδειγμα, ο ηθοποιός δεν πρέπει να θυμάται μόνο τα λόγια του ρόλου του, αλλά και τις κινήσεις, διατηρώντας την αίσθηση του χώρου και των συμπρωταγωνιστών του. Όλα αυτά, βέβαια, αφού κατορθώσει να ξεπεράσει το τρακ του και βγει στη σκηνή! Το ίδιο και ο εξεταζόμενος μαθητής: όχι μόνο θα πρέπει να θυμηθεί την ύλη, αλλά να μπορέσει να εκθέσει τις γνώσεις του εντός των απαιτούμενων χρονικών ορίων. H στενή θεώρηση ενός θέματος επηρεάζει τη δημιουργικότητα και την ικανότητα αντίληψης όλων των δυνατοτήτων σε μια δεδομένη κατάσταση.

συνεχίζεται….

της Julie Norem

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/12/27/to-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%AC%CE%B3%CF%87%CE%BF%CF%85%CF%82/

Η ιδιοτέλεια στη ζωή μας

H ανθρώπινη σκέψη είναι φύσει ιδιοτελής και εγωκεντρική. H ιδιοτέλεια αποτελεί μια έμφυτη ανθρώπινη τάση (δεν διδάσκεσαι, αν και μπορεί να ενθαρρυνθεί ή να αποθαρρυνθεί από την κουλτούρα κάποιου). Από τη φύση τους οι άνθρωποι αναζητούν το «νούμερο ένα». Δυστυχώς, αυτό συχνά σημαίνει ότι είμαστε άδικοι στα άτομα «δύο» «τρία».

Να είστε δίκαιος, όχι ιδιοτελής

Δεν έχετε κανέναν λόγο να είστε ιδιοτελής. Μπορείτε να γίνετε ένας δίκαιος άνθρωπος με κριτική σκέψη. Μπορείτε να μάθετε να δίνετε τη δέουσα προσοχή στις επιθυμίες, στις ανάγκες και στα δικαιώματα των άλλων. Δεν υπάρχει λόγος να κοροϊδεύετε τον εαυτό σας για να είστε δίκαιος.

Όταν σκέφτεστε αμερόληπτα, αντιμετωπίζετε τις ανάγκες και τα δικαιώματα των άλλων ως ισότιμα με τα δικά σας. Παραμερίζετε τις επιθυμίες σας όταν το απαιτεί το «τίμιο παιχνίδι». Μαθαίνετε πώς να ξεπεράσετε την ιδιοτέλεια σας. Μαθαίνετε πώς να απεγκλωβιστείτε από τις απόψεις σας και να προσεγγίσετε τις απόψεις των άλλων. Θεωρείτε την αμεροληψία σαν ένα προσωπικό χαρακτηριστικό που αξίζει να «κυνηγήσετε».

Στρατηγικές για να γίνετε δίκαιος και αμερόληπτος άνθρωπος:

1.  Να παραδέχεστε καθημερινά ότι κι εσείς, όπως και κάθε άλλος άνθρωπος, είστε από τη φύση σας εγωκεντρικός -ότι κι εσείς, όπως και κάθε άλλος άνθρωπος, ενδιαφέρεστε κυρίως για το πώς ο κόσμος και ό,τι αυτός περιλαμβάνει μπορούν να σας εξυπηρετήσουν. Μόνο αν έχετε αυτή την ιδέα συνέχεια στο μυαλό σας θα καταφέρετε να ελέγξετε την ιδιοτέλεια σας.
2.  Να είστε σε εγρήγορση για να μην πέσετε θύμα της αυταπάτης σας – όπως, για παράδειγμα, όταν αγνοείτε τις απόψεις των άλλων. Θυμηθείτε ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο όλοι οι άνθρωποι κοροϊδεύουν τον εαυτό τους. Ξεχωριστοί άνθρωποι είναι εκείνοι που αναγνωρίζουν την έμφυτη αυτή τάση του μυαλού τους και προσπαθούν να την ελέγξουν.
3.  Καταγράψτε τις περιπτώσεις που συμπεριφερθήκατε εγωιστικά. Προσπαθήστε να προσπεράσετε την εκλογίκευση που χρησιμοποιεί το μυαλό σας για να δικαιολογήσει την ιδιοτελή συμπεριφορά σας. Καταγράψτε με κάθε λεπτομέρεια πώς και πότε φερθήκατε εγωιστικά. Στη συνέχεια σημειώστε τις απόψεις όσων επηρεάστηκαν από την εγωκεντρική στάση σας. Σκεφθείτε πώς μπορείτε να αποφύγετε μια ανάλογη συμπεριφορά στο μέλλον. Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε την εξής φόρμα για να καταγράψετε τις περιπτώσεις που η συμπεριφορά σας ήταν εγωκεντρική:
α. Σήμερα ήμουν εγωκεντρικός με τον ακόλουθο τρόπο…
β. H ιδιοτελής (αν και ουδέποτε εκφρασμένη) σκέψη μου ήταν… (Να είστε όσο γίνεται πιο ειλικρινής. Μην επιτρέπετε στο μυαλό σας να καταφεύγει στην αυταπάτη όταν απαριθμείτε τις σκέψεις σας.)
γ. O εγωκεντρισμός μου επηρέασε τον άνθρωπο αυτόν με τον εξής τρόπο…
δ. Στο μέλλον δεν θα είμαι εγωκεντρικός ή ιδιοτελής σε μια ανάλογη περίσταση, σκεπτόμενος ή συμπεριφερόμενος με τους εξής λογικούς τρόπους…

4. Εκμεταλλευθείτε κάθε δυνατή ευκαιρία για να σκεφτείτε τα θέματα που σας απασχολούν από κάθε πλευρά. Θεωρήστε ότι το μυαλό σας έχει την τάση να βλέπει τα πράγματα από την οπτική γωνία που εσείς προτιμάτε στη συγκεκριμένη περίπτωση. Υποχρεώστε το, αν αυτό είναι αναγκαίο, να δει τα πράγματα και από άλλες πλευρές (παρουσιάζοντας τες με ακριβή και όχι διαστρεβλωμένο τρόπο).

Ερωτήσεις που μπορείτε να κάνετε για να μάθετε να σκέφτεστε πιο δίκαια και αμερόληπτα:

•  Είμαι δίκαιος προς τον/την… τώρα;
•  Μήπως βάζω τις επιθυμίες μου πάνω από τα δικαιώματα και τις ανάγκες ,των άλλων; Αν συμβαίνει αυτό, τι ακριβώς θέλω και ποιου ή ποιων τα δικαιώματα αγνοώ ή παραβιάζω;
• Όταν αναλογίζομαι τον τρόπο που ζω, πόσο συχνά προσπαθώ να σκεφτώ τα πράγματα από τη σκοπιά των άλλων;
• Μήπως έχω κάποιο συμφέρον που δεν βλέπω την αλήθεια στη συγκεκριμένη περίπτωση; Μήπως αν έρθω αντιμέτωπος με την αλήθεια θα πρέπει να αλλάξω στάση και συμπεριφορά;
• Διαθέτω ευρύτητα σκέψεως ώστε να είμαι δίκαιος; Πόσες εναλλακτικές λύσεις εξέτασα; Ποιες εθνικές, θρησκευτικές, πολιτικές, ιδεολογικές και κοινωνικές απόψεις έλαβα υπόψη μου; •  Σε ποιες καταστάσεις ή με ποια πρόσωπα έχω την τάση να είμαι εγωκεντρικός; Στη δουλειά; Με τη γυναίκα μου; Με τα παιδιά μου; Με τους φίλους μου;

«Η ιδιοτέλεια είναι το αντιπαθητικό εκείνο ελάττωμα που κανένας δεν συγχωρεί στον άλλον και που όλοι κουβαλάμε μέσα μας» Henry Ward Beecher

Από το βιβλίο των Linda Elder & Richard Paul Ζήσε τη ζωή που σου αξίζει

Πηγή: http://sciencearchives.wordpress.com/2012/10/12/%CE%B7-%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CE%BC%CE%B1%CF%82/